معرفی انواع شرکت‌های تجاری در ایران

این روزها اکثر مردم ترجیح می‌دهند به جای کار کردن برای دیگران، شرکت خودشان را تأسیس کنند. در ایران شرکت‌ها به 7 دسته تقسیم می‌شوند و تفاوت آن‌ها با یکدیگر در نحوه تأمین سرمایه، تعداد شرکا و سهامداران است. اگر قصد ثبت یک شرکت را دارید باید قبل از هر چیز آن‌ها را به‌طور کامل بشناسید و مزایا و معایبشان را بدانید.

تعریف شرکت

شرکت، مجموعه‌ای از افراد مختلف است که برای انجام کارهای گوناگونی دور هم جمع می‌شوند. از نظر حقوقی شرکت به مجموعه‌ای گفته می‌شود که سود حاصل از آن بین شرکا تقسیم می‌شود. شرکت‌ها به دو دسته تجاری و مدنی تقسیم می‌شوند:

• شرکت‌های تجاری: به شرکت‌هایی که با اجتماع دو یا چند شخص حقیقی یا حقوقی برای انجام یک فعالیت تجاری و سودآور تأسیس می‌شوند «شرکت تجاری» می‌گویند. این شرکت‌ها برای کسب هویت باید نام خود را در اداره ثبت شرکت‌ها بنویسند. بر اساس آمارهای به دست آمده 86 درصد از مردم به دنبال ثبت شرکت تجاری هستند.
• شرکت‌های مدنی: به شرکت‌هایی که بین دو یا چند نفر برای انجام فعالیتی مشترک تأسیس می‌شوند «شرکت مدنی» می‌گویند. موضوع این شرکت‌ها معاملات غیرتجاری است و هدفش کسب سود نیست. ضرورتی ندارد که این شرکت‌ها نامشان را در اداره ثبت، وارد کنند.

تیم مشاوره کسب و کار معصومی می‌تواند در این خصوص شما را بیشتر راهنمایی کند اما به‌طور کلی برای ثبت شرکت 4 شرط عمومی لازم است:

• اهلیت
• رضایت اعضا
• معین بودن موضوع قرارداد
• مشروعیت بودن موضوع قرارداد

 

تفاوت شرکت با موسسه چیست؟

احتمالاً اولین سؤالی که برای شما به وجود می‌آید این است که فرق موسسه با شرکت در چیست! موسسه برای اهداف غیرتجاری مانند امور خیریه، اهداف ادبی یا علمی تأسیس می‌شود. گاهی اوقات به آن‌ها بنگاه، کانون یا انجمن هم می‌گویند. شرکت‌ها برای رسیدن به سود و سرمایه بیشتر تأسیس می‌شوند. آن‌ها می‌توانند اهداف نامحدود و متفاوتی داشته باشند. ثبت موسسه با یک نفر هم امکان پذیر است اما در ثبت شرکت حداقل دو شریک لازم هست.

انواع شرکت‌های ایران بشناسید

علی رغم اینکه در ایران شرکت سهامی خاص و شرکت با مسئولیت محدود از همه پرطرفدارتر است اما در ادامه همه شرکت‌ها را با یکدیگر می‌شناسیم تا بتوانید بر اساس هدف و نیازی که دارید بهترین مدل را انتخاب کنید. تیم مشاوره کسب و کار معصومی آماده هستند تا شما را جهت راه اندازی هر کدام از این شرکت‌ها راهنمایی کنند.

1.شرکت سهامی (سهامی خاص، سهامی عام)

2.شرکت با مسئولیت محدود

3.شرکت نسبی

4.شرکت تضامنی

5.شرکت تعاونی

6.شرکت مختلط سهامی

7.شرکت مختلط غیر سهامی

 

1. شرکت سهامی (ماده 1 قانون اصلاح موادی از قانون تجارت)

شرکت سهامی شرکتی است که سرمایه‌اش به سهام تقسیم می‌شود و مسئولیت صاحبان سهام بستگی به مبلغ اسمی سهامشان دارد. این شرکت‌ها به دو نوع زیر تقسیم می‌شوند:

• شرکت سهامی خاص

در شرکت‌های سهامی خاص حداقل سرمایه لازم 1.000.000ریال (یکصد هزار تومان) و حداقل تعداد مؤسسان و سهامداران 3 نفر است. در این شرکت‌ها کل سرمایه توسط مؤسسین تأمین می‌شود. در شرکت سهامی خاص مسئولیت سهامداران در قبال بدهی به میزان سهامشان می‌باشد. هنگام نام گذاری این شرکت باید عبارت «شرکت سهامی خاص» قبل یا بعد از نام شرکت آورده شود. مدارک لازم برای ثبت این شرکت به شرح زیر است:

• کپی شناسنامه تمام سهام داران
• ارائه گواهی بانکی که شرکت در آنجا افتتاح حساب کرده است.
• ارائه 2 برگ اظهار نامه که به امضای تمام سهام داران رسیده است.
• دو نسخه از صورت جلسه مجمع عمومی مؤسسان با امضای همه بازرسین و سهام داران
• ارائه دو جلد اساسنامه شرکت که به امضای تمام سهام داران رسیده است.
• ارائه 2 نسخه از صورت جلسه هیأت  مدیره به همراه امضای مدیران منتخب مجمع
• ارائه مجوز در صورت نیاز

• شرکت سهامی عام

شاید از لحاظ کمی شرکت سهامی عام رتبه اول را نداشته باشد اما از لحاظ کیفی و میزان تأثیر گذاری این شرکت جایگاه خاصی را به خود اختصاص داده است. حداقل سرمایه لازم برای راه اندازی این شرکت 5.000.000 ریال (پانصد هزار تومان) می‌باشد. در شرکت سهامی عام حداقل 20 درصد از سرمایه توسط مؤسسان تأمین می‌شود. این شرکت حداقل 5 نفره است.

شرکت سهامی عام جزء شرکت‌های بازرگانی می‌باشد و سرمایه‌اش به سهام تقسیم می‌شود. این شرکت‌ها در واقع همان‌هایی هستند که گاهی اوقات مردم بخشی از سهامشان را می‌خرند. عبارت «شرکت سهامی عام» باید قبل یا بعد از نام شرکت آورده شود. مدارک لازم برای ثبت این شرکت‌ها به شرح زیر می‌باشد:

• ارائه 2 نسخه اساسنامه
• ارائه 2 نسخه اظهارنامه
• فتوکپی شناسنامه مدیران و برگ نمایندگی در صورت نیاز
• ارائه 2 نسخه صورت جلسهٔ هیأت  مدیره (حداقل 5 نفر)
• ارائه 2 نسخه صورت جلسه مجمع عمومی مؤسسان
• ارائه گواهی بانکی که شرکت در آنجا افتتاح حساب کرده است.
• ارائهٔ مجوز از مراجع ذیصلاح در صورت نیاز
• چاپ آگهی «دعوت مجمع مؤسسان» در روزنامه‌ای که تعیین شده است.

 

2. شرکت با مسئولیت محدود (ماده 94 قانون تجارت)

یکی از رایج‌ترین شرکت‌ها در ایران «شرکت با مسئولیت محدود» است. برای راه اندازی این شرکت باید حداقل 2 شریک وجود داشته باشد و هیچ حداقل سرمایه‌ای برای آن در نظر گرفته نشده است. در این شرکت سرمایه به سهام تقسیم نمی‌شود بلکه به‌صورت سهم الشرکه می‌باشد. در شرکت با مسئولیت محدود امکان انتشار سهام یا اوراق وجود ندارد و هر کدام از شرکا بر اساس میزان سرمایه‌ای که گذاشتند در قبال دیون شرکت مسئول‌اند.

اگر شرکت با مسئولیت محدود ورشکسته شود، سرمایه سهامداران از بین می‌رود اما طلبکاران نمی‌توانند به جای بدهی از اموال شرکت استفاده کنند. در نام این شرکت باید عبارت «با مسئولیت محدود» حتماً به‌طور کامل آورده شود.

مزیت شرکت با مسئولیت محدود در مقایسه با شرکت سهامی در این است که شرکت‌های سهامی به سرمایه اولیه نسبتاً زیادی احتیاج دارند و برای تأمین این سرمایه مجبورند تا شرکای بیشتری داشته باشند، این موضوع مسئولیت‌ها و قانون‌های اولیه شرکت را بیشتر می‌کند؛ اما این چالش در شرکت با مسئولیت محدود وجود ندارد. معمولاً شرکت با مسئولیت محدود از اجتماع چند همکار یا دوست تشکیل می‌شود به همین علت هم به آن اصطلاحاً «شرکت فامیلی» می‌گویند. برای کسب اطلاعات بیشتر می‌توانید با تیم مشاوره کسب و کار معصومی تماس بگیرید. مدارک لازم برای ثبت عبارت است از:

• ارائه فتوکپی شناسنامه مدیران و شرکا
• ارائه 2 برگ از شرکت نامه
• ارائه 2 نسخه از اساسنامه
• ارائه 2 برگ از تقاضانامهٔ ثبت شرکت با مسئولیت محدود
• ارائه 2 نسخه از صورت‌جلسه مجمع عمومی مؤسسان و هیأت  مدیره
• ارائه مجوز از مراجع ذیصلاح در صورت نیاز

 

3. شرکت نسبی (ماده 183 قانون تجارت)

برای امور تجاری می‌توان این شرکت را تأسیس کرد. مشابه شرکت‌های نسبی در فرانسه و انگلستان وجود دارد. برای تأسیس این شرکت باید حداقل 2 شریک وجود داشته باشد. شرکت‌های نسبی شباهت زیادی به تضامنی دارند تنها تفاوت آن‌ها در تعهد شرکا در قبال بدهی‌ها و دیون شرکت است.

در صورتی که این شرکت دچار بدهی شود هر کدام از شرکا به میزان سهامشان در قبال پرداخت مطالبات طلبکاران مسئول‌اند. هنگام نام‌گذاری این شرکت باید اسم شریک یا شرکا با عبارتی مانند «و برادران» یا «و شرکا» آورده شود. این موضوع اجباری است. مدارک لازم برای ثبت به شرح زیر می‌باشد:

• نسخه‌ای مصدق از اساسنامه (در صورت لزوم)
• نسخه‌ای مصدق از شرکت نامه

 

4. شرکت تضامنی (ماده 116 قانون تجارت)

یکی دیگر از انواع شرکت‌ها در ایران «شرکت تضامنی» است. این شرکت از دو یا چند شریک ضامن با مسئولیت تضامنی ایجاد می‌شود. مسئولیت شرکا نامحدود است. این شرکت برای امور تجاری تشکیل می‌شود. در صورتی که دارایی‌های شرکت برای پرداخت بدهی‌ها کفاف ندهد، اعضا باید مسئولیت پرداخت کلیه قرض‌ها را به عهده بگیرند. در نام این شرکت باید حداقل اسم یکی از شرکا آورده شود. مدارک لازم برای ثبت شرکت تضامنی به شرح زیر است:

• فتوکپی شناسنامه شرکا
• 2 نسخه اساسنامه
• 2 برگ تقاضانامه
• 2 برگ شرکت نامه
• ارائه مجوز از مراجع ذیصلاح در صورت نیاز

 

5. شرکت تعاونی (ماده 190 قانون تجارت)

افراد حقیقی یا حقوقی به منظور همکاری و با هدف بهبود اوضاع اقتصادی می‌توانند شرکت تعاونی تأسیس کنند. حداقل اعضا برای تأسیس این شرکت 7 نفر می‌باشد. شرکت‌های تعاونی به دو نوع عام و خاص تقسیم می‌شوند. در تأسیس شرکت‌های تعاونی حداقل 51 درصد سرمایه شرکت توسط اعضا تأمین می‌شود و سازمان‌ها، وزارتخانه‌ها، شرکت‌های دولتی، شهرداری، بنیاد مستضعفان یا سایر نهادهای دولتی از راه‌های مختلف مانند مزارعه، مضاربه، مشارکت، اجاره به شرط تملیک، فروش اقساطی و ... مابقی سرمایه را تأمین می‌کنند یا سرمایه آن شرکت را افزایش می‌دهند.

این شرکت‌ها به دو نوع تولیدی و توزیعی تقسیم می‌شوند و می‌توانند به تولید و فروش محصولات و خدمات مختلف بپردازند. مدارک لازم برای ثبت به شرح زیر است و باید در 4 نسخه ارائه شود:

• درخواست کتبی برای ثبت
• ارائه طرح پیشنهادی و مجوز وزارت تعاون
• ارائه صورت جلسه‌ای از تشکیل مجمع مؤسس و اولین مجمع عمومی عادی + اسامی اعضا / هیأت  مدیره منتخب / بازرسان / مدیر عامل شرکت
• ارائه مدارک دعوت تشکیل اولین جلسهٔ مجمع عمومی عادی
• ارائه اساسنامه مصوب مجمع عمومی
• مجوز ثبت اتحادیه یا شرکت
• ارائه رسید پرداخت مقدار لازم سرمایه
• ارائه موافقت‌نامه تشکیل اتحادیه یا شرکت

 

6. شرکت مختلط سهامی (ماده 162 قانون تجارت)

از ترکیب شرکت سهامی و تضامنی «شرکت مختلط سهامی» شکل می‌گیرد. این شرکت‌ها با مشارکت سه شریک سهامی و یک یا چند شریک ضامن تشکیل می‌شوند. در اسم این شرکت باید عبارت «شرکت مختلط به همراه نام یکی از شرکای ضامن» آورده شود. مدارک لازم برای ثبت شرکت عبارت‌اند از:

• نام مدیر یا مدیران شرکت
• نسخه‌ای مصدق از شرکت نامه
• نسخه‌ای مصدق از اساسنامه
• ارائه سوابق مصدق از تصمیم گیری‌های مجمع عمومی در موارد مذکور مواد 40،41 و 44
• ارائه نوشته‌ای با امضای مدیر که نشان دهنده پرداخت تمام سرمایه نقدی شرکای ضامن و تسلیم تمام سرمایهٔ غیر نقدی با تعیین قیمت حصه‌های غیر نقدی است.
• نوشته‌ای با امضای مدیر که نشان دهنده تعهد پرداخت تمام سرمایه و پرداخت واقعی لااقل ثلث از آن سرمایه است.

برای اطلاعات بیشتر می‌توانید با تیم مشاوره کسب و کار معصومی تماس بگیرید.

 

7. شرکت مختلط غیر سهامی (ماده 141 قانون تجارت)

شرکت‌های مختلط غیر سهامی از شرکت تضامنی و شرکت با مسئولیت محدود تشکیل می‌شوند. اعضای این شرکت‌ها را یک یا چند شریک با مسئولیت محدود و یک یا چند شریک ضامن تشکیل می‌دهند. اداره این شرکت‌ها بر عهده شرکای ضامن است.

این حالت اکثر اوقات در شرایطی پیش می‌آید که یک تاجر نیاز به پول دارد اما نمی‌خواهد از دیگران پولی قرض بگیرد به همین علت یک یا چند شریک را در شرکت خود می‌پذیرد تا مشکل پیش آمده را حل کند. او به شرکا می‌گوید که مسئولیتشان به میزان سهمی هست که در شرکت دارند. مدارک لازم برای ثبت شرکت به شرح زیر است:

• نسخه‌ای مصدق از اساسنامه (در صورت نیاز)
• نسخه‌ای مصدق از شرکت نامه
• اسامی شرکای ضامن که سمت مدیریت دارند.

کلام آخر

در این مقاله شرکت‌هایی که مجاز به تأسیس در ایران هستند را با یکدیگر بررسی کردیم. هر کدام از این شرکت‌ها از لحاظ تعداد شرکا، میزان تعهد در قبال بدهی‌ها و روش‌های تأمین سرمایه با یکدیگر فرق می‌کنند. برای مشورت و آشنایی بیشتر با آن‌ها و نحوه ثبتشان می‌توانید از تیم مشاوره کسب و کار معصومی کمک بگیرید.