زندگینامه دکتر احمد روستا | پدر علم بازاریابی ایران

دکتر احمد روستا – استاد بودن را زندگی کرد، نه صرفاً تدریس

«وقتی با صدای خسته اما مصممش گفت: "اگر می‌خواهی بفروشی، اول باید بفهمی"، همه‌ی کلاس ساکت شد. چون این جمله فقط یک نکته بازاریابی نبود؛ فلسفه‌ی زندگی خودش بود.»
 

بازاریابی یعنی فهم، نه ابزار فروش

نسل امروز بازاریابی را با استراتژی‌های دیجیتال و تبلیغات آنلاین می‌شناسد، اما در دهه‌های گذشته، در ایران، واژه‌ی «بازاریابی» مترادف بود با یک نام: دکتر احمد روستا.
 او اولین کسی بود که بازاریابی را از ویترین فروشگاه‌ها بیرون کشید و به صحنه‌ی تفکر، تحلیل و اخلاق آورد. مردی با نگاهی آرام اما تیزبین، که به‌جای فروش کالا، به درک انسان‌ها علاقه‌مند بود.
 

از کوچه‌های یزد تا کلاس‌ دانشگاه

دکتر روستا در 17 فروردین 1327 در شهر یزد به دنیا آمد .پس از تحصیلات عالی، در سال 1979 میلادی (1357 خورشیدی) دکترای مدیریت را از دانشگاه برادفورد انگلستان دریافت کرد. او بلافاصله پس از بازگشت به ایران، به هیئت‌علمی دانشگاه شهید بهشتی پیوست و بیش از 35 تا 40 سال در تدریس، تحقیق و مشاوره در حوزه‌های مدیریت، بازاریابی، صادرات، تبلیغات و مدیریت استراتژیک فعالیت کرد .
 

استاد با حکمت؛ هیچ‌چیز در کلاسش تصادفی نبود.

کلاس‌های دکتر روستا فراتر از درس بودند؛ مجالی برای تفکر و بیداری. صدای آرامش اما پرپشتوانه‌اش، مثال‌های ملموس و البته دل‌نشین، از بازار ایران و جهانی را به دل می‌نشاند. او بازاریابی را نه فقط علم فروش، که هنری برای درک انسانی عمیق می‌دانست.

بازاریابی را به زبان مردم ترجمه کرد.

وقتی به ایران بازگشت، بسیاری هنوز بازاریابی را معادل "ترفندهای فروش" می‌دانستند. اما او با نگاهی انسانی، کاربردی و ریشه‌ای، این علم را دوباره معرفی کرد. اولین کتابش را با نام «مدیریت بازاریابی» نوشت؛ کتابی که بارها تجدید چاپ شد، نسل‌ها از آن درس گرفتند و بسیاری با همان کتاب، وارد دنیای مدیریت شدند.

لحنش ساده بود، اما نه سطحی. مثال‌هایش از دل بازار واقعی می‌آمد، نه صرفاً از تئوری‌ها. حتی وقتی درباره «رضایت مشتری» یا «تحقیقات بازار» می‌نوشت، انگار داشت درباره زندگی حرف می‌زد. بازاریابی در نگاه او، فقط ابزار سود نبود؛ فرصتی برای ساختن رابطه‌ای عمیق با انسان‌ها بود.

آثار، میراثی که هنوز خوانده می‌شود:

دکتر روستا نویسنده و مترجم ده‌ها اثر گران‌سنگ بود. از مهم‌ترین آنها:

• مدیریت بازاریابی (با داور ونوس و عبدالحمید ابراهیمی)
• تحقیقات بازاریابی (نگرشی کاربردی)
• سایر آثار شامل: رفتار مصرف‌کننده، تاکتیک‌ها و تکنیک‌های تبلیغات، بازندگان کسب‌و‌کارها، برندگان کسب‌و‌کارها، هویت و برندسازی، ناگفته‌های بازاریابی و فروش، کسب‌و‌کار سبز، از رؤیا تا واقعیت و ده‌ها عنوان دیگر

این کتاب‌ها منبع اصلی در دانشگاه‌ها و راهنمای مدیران بسیاری از کسب‌وکارهای ایرانی بوده‌اند.
 

مشاوره کسب‌وکار: پیوند علم با عمل

دکتر روستا مؤسس و مدیرعامل اولین شرکت رسمی تحقیقات و مشاوره بازاریابی ایران، با نام «راستابین» بود .
او همچنین نخستین سایت جامع مدیریت به نام «باشگاه مدیریت» را تأسیس کرد و در پروژه‌های متعدد مشاور ارشد سازمان‌ها و شرکت‌ها بود .

 

دکتر روستا رفت، اما اندیشه‌هایش همچنان جاری است.

دکتر احمد روستا پس از سال‌ها مبارزه با بیماری، در 20 آذر 1400 در تهران درگذشت.
یاد و نام دکتر احمد روستا، پدر بازاریابی ایران، نه‌تنها در دل شاگردانش زنده است، بلکه الهام‌بخش بسیاری از مدیران و مشاوران امروزی نیز هست. مجموعه مشاوره کسب‌وکار معصومی با افتخار تلاش می‌کند در ادامه این مسیر، با تولید محتوا درباره بزرگان و همچنین ارائه خدمات مشاوره‌ای، سهمی در ارتقای دانش مدیریت و بازاریابی کشور داشته باشد.