کسب و کار
اشتراک گذاری
مدیریت منابع انسانی در هر کسب و کاری چه کسب و کارهای کوچک و متوسط چه کسب و کارهای سازمانی باعث افزایش درآمد و بهبود فضای کسب و کار شما می‌شود. امروزه یکی از موضوع های داغ در تمام جلسات مشاوره کسب وکار چگونگی مدیریت و نظارت بر کارکنان است. نیروهای انسانی از مهم ترین عوامل چرخه حیاتی کسب و کار به شمار می‌آید بدون وجود نیروی انسانی کارآمد نمیتوان به تنهایی قدم های بزرگ و تاثیرگذار برداشت، مهم ترین دلیل آن این خواهد بود که تمام پروژه های شرکت به کمک نیرو های کارآمدش انجام می‌شود و شرکت ها با استفاده از مهارت، تخصص و دانش این افراد به اهداف مدنظر خود می‌رسند. این موضوع باعث می‌شود مدیران برای انتخاب نیروهای خود حساسیت ویژه ای به خرج بدهند و به دنبال جذب نیروهایی با شایستگی های لازم باشند، تا به بهبود عملکرد سازمان کمک کند. نکته بسیار مهم این است که چگونه یک مدیر با درایت میتواند نیروهای خود را مدیریت کند و با رشد کارکنانش، پیشرفت و ترقی آن سازمان را به ارمغان آورد.
امروز در این مقاله به معیار ها و مهارت هایی اشاره خواهیم کرد تا با رعایت این موارد شما بتوانید نیروهای کاری خود را به بالاترین سطح بهره وری برسانید. پیش از شروع برخی از اصطلاحات را باهم مرور میکنیم.
نیروی انسانی شامل مجموعه ای از افراد است که در سمت های مختلف به عنوان کارکنان، کارمند، کارشناس و مدیریت در محل کار مشغول به فعالیت هستند. این فضای کاری میتواند یک سازمان یا فضای کسب و کاری کوچک تری باشد. نیروی انسانی در یک کسب و کار نقش حیاتی در موفقیت آن ایفا می‌کند. با استخدام و آموزش کارکنان مناسب، ایجاد یک محیط کار مثبت و تشویق کارکنان به ارائه بهترین خدمات به مشتریان، میتواند باعث موفقیت های زیادی در آن کسب وکار شود.
هدف اصلی مدیر منابع انسانی ارتقای سطح بهره وری و کارآمدی نیروی های انسانی، سازمان با به کار گیری روش های مختلفی مثل ارزیابی نیازمندی های آموزشی، توسعه تخصص و غیره است.
فرایند جذب کارکنان در هر فضای کاری متناسب با نیاز ها و خواسته های آن شرکت یا محیط کار تعیین می‌شود، اما در این بین برخی شاخص ها کلی تر هستند و معمولا در بسیاری از کسب و کار ها کاربرد دارند و مدیران بر اساس آن معیار ها نیروهای کاری خود را پذیرش می‌کنند. برای مثال برای جذب نیروهای خوب حتما سنجشی به توانایی های شناختی آنها داشته باشید و آنها را ارزیابی کنید. پیش از مصاحبه سوالاتی طرح کنید که در برگیرنده اطلاعات فردی ، میزان مهارت شغلی و ویژگی های شخصیتی آن فرد باشد.
داشتن نیروهایی با روحیه مثبت و با انرژی در راندمان کاری یک سازمان تاثیر بسزایی دارد. ممکن است این سوال برایتان پیش آمده باشد که وجود نیروهایی پر انرژی چه تاثیری در رشد یک مجموعه دارد؟ کارمندی که دارای انرژی و روحیه خوبی باشد از انجام کار خود لذت می‌برد و با کیفیت بالا کارهای واگذارشده را با کمترین استرس ممکن انجام می‌دهد. یک کارفرما باید تلاش کند تا کارکنان همواره از روحیه خوبی برخوردار باشند ، مهم ترین اقداماتی که میتواند انجام دهد این است که به کارمندان و کارکنانتان حق انتخاب و اختیار برای انجام کارهایشان بدهید، مطمئن شوید نسبت به کاری که درحال انجام آن است حس خوبی دارد. به آنها اجازه دهید در ایده یابی ها ونظرسنجی ها مشارکت کنند و نظرشان را محترم بدارید تا احساس ارزشمندی داشته باشند.
محیط کار مکانی است که کارکنان برای کارفرما کار می‌کنند و فراهم کردن فضای کار از مهم ترین وظایف کارفرما است، کارفرما باید محیط کار را به شکلی طراحی کند که تمامی کارکنان در آن فضا احساس راحتی و آرامش داشته باشند. محیط کار خوب باید به صورت ارگونومیک طراحی شود تا کمترین خسارت های جسمی بر افراد وارد شود و سلامت آنها را تضمین کند. حتما در فضای کار خود محیط های جانبی مثل نمازخانه، محلی برای استراحت، جلسات رسمی و غیر رسمی ایجاد کنید. نا گفته نماند که در سازمان های بزرگ انتخاب و فراهم کردن فضای کاری مناسب برای کارکنان از وظایف مدیریت منابع انسانی است.
نیرو های شما با انجام کارهای متعدد در محیط کار، به مرور توانمندی ها و استعداد هایشان را در فعالیت های مختلف نشان می‌دهند. شما باید توانمندی های این افراد را شناسایی کنید و به آنها کمک کنید تا آن را بهبود دهند. برای آنها برنامه آموزشی تعیین کنید و در این مسیر آنها را هدایت کنید تا درآن حوزه به تکامل برسند.
کارکنان شما باید همواره از فناوری های جدید و درحال شکل گیری بازارخود مطلع باشند و خود را با آن همگام سازند، به عبارتی دانش و اطلاعات خود را به روز نگه دارند. کارفرما باید برای یادگیری کارکنان سازمان برنامه های آموزشی لحاظ کند در غیر این صورت با انجام روش های قدیمی تر، امکان اینکه از سایر رقبا عقب بمانند و بازار خود را از دست بدهند بسیار زیاد است. به روز نگه داشتن نیروهای انسانی از مهم ترین سرمایه گذاری هایی است که یک مدیر میتواند برای کسب و کارش انجام دهد.
کارفرما میتواند برای ایجاد انگیزه و رقابت سالم بین نیروها با توجه به عملکرد آنها برایشان طرح های تشویقی و اعطای پاداش در نظر بگیرد و به کارکنان برتر خود پاداش نقدی و غیر نقدی هدیه دهد. چنین طرح های انگیزه بخشی، زمینه رشد یک مجوعه را فراهم می‌کند.
ارزیابی عملکردها فرایند بسیار مهم در محیط کار به شمار می‌آید. تا زمانی که نسبت به میزان پیشرفت و درصد عملکرد خود اطلاعات دقیقی نداشته باشید نمی توانید متوجه شوید تا چه اندازه در اجرای برنامه ها و استراتژی های تدوین شده موفق بوده اید. از مهم ترین ارزیابی هایی که به صورت مداوم باید درحال پیگیری باشد، عملکرد فعالیت نیروهای انسانی است. با این کار متوجه می‌شوید تا چه اندازه عملکرد کارکنان با اصول و استانداردهای از پیش مشخص شده، یکسان است یا خیر. همینطور به راحتی با این معیار می‌توان توانایی ها و ویژگی های هر کارمند را سنجید.
یکی از مهم‌ترین عوامل موفقیت در مدیریت منابع انسانی، ارتقای فرهنگ سازمانی است. فرهنگی که به کارکنان حس تعلق، احترام و انگیزه بدهد، موجب ایجاد یک تیم هماهنگ و باانگیزه می‌شود. مدیران باید با شفافیت در تصمیم‌گیری‌ها و برقراری ارتباطات باز و مؤثر، کارکنان را در جریان امور قرار دهند.
ارتباطات درون سازمانی باید دو طرفه باشد؛ به این معنی که نه تنها مدیران باید نظرات و ایده‌های خود را به تیم منتقل کنند، بلکه باید به کارکنان این امکان را بدهند که نظرات و پیشنهادات خود را بدون ترس از انتقاد مطرح کنند. این کار باعث می‌شود کارکنان احساس کنند که در فرآیندهای سازمانی سهیم هستند و این امر باعث افزایش احساس مسئولیت و تعهد آنها به اهداف سازمان می‌شود.
علاوه بر این، برای ارتقای فرهنگ سازمانی باید به ارزش‌ها و اصول اخلاقی توجه ویژه‌ای شود. سازمانی که به اخلاق، انصاف و رعایت حقوق کارکنان اهمیت می‌دهد، نه تنها فضای کاری بهتری ایجاد می‌کند، بلکه میتواند به جذب و نگهداشت استعدادها نیز کمک کند.
تحول دیجیتال در دنیای امروز تنها به بخش‌های تولید، بازاریابی یا خدمات مشتری محدود نمی‌شود. منابع انسانی نیز به‌عنوان یکی از بخش‌های کلیدی سازمان‌ها، به‌طور فزاینده‌ای تحت‌تأثیر فناوری‌های نوین و به‌ویژه هوش مصنوعی (AI) قرار گرفته است. این فناوری‌ها نه تنها فرآیندهای سنتی منابع انسانی را کارآمدتر کرده‌اند، بلکه افق‌های جدیدی در تصمیم‌سازی، جذب و نگهداشت نیروی انسانی ایجاد کرده‌اند.
یکی از کاربردهای رایج هوش مصنوعی در منابع انسانی، اتوماسیون فرآیند استخدام است. در بسیاری از سازمان‌ها، سیستم‌های مبتنی بر AI برای بررسی رزومه‌ها، رتبه‌بندی متقاضیان و حتی انجام مصاحبه‌های اولیه مورد استفاده قرار می‌گیرند. این ابزارها با بررسی کلیدواژه‌ها، سوابق شغلی و تطبیق مهارت‌ها با نیاز سازمان، می‌توانند زمان و هزینه جذب نیروی انسانی را به شکل چشم‌گیری کاهش دهند.
از دیگر قابلیت‌های فناوری در این حوزه می‌توان به تحلیل داده‌های منابع انسانی (HR Analytics) اشاره کرد. مدیران منابع انسانی امروز می‌توانند با استفاده از ابزارهای داده‌محور، الگوهای رفتاری کارکنان را شناسایی کرده، نرخ ماندگاری، بهره‌وری و حتی ریسک خروج کارکنان را پیش‌بینی کنند. چنین داده‌هایی نقش مهمی در طراحی سیاست‌های نگهداشت، برنامه‌ریزی جانشینی و بهبود تجربه کارکنان ایفا می‌کنند.
نرم‌افزارهای مدیریت عملکرد مبتنی بر هوش مصنوعی نیز در حال جایگزین شدن با مدل‌های سنتی ارزیابی هستند. این ابزارها با پایش پیوسته عملکرد، ارائه بازخوردهای لحظه‌ای و شناسایی نقاط قوت و ضعف کارکنان، فرآیند توسعه منابع انسانی را هوشمندتر و شخصی‌سازی‌شده‌تر می‌کنند.
در کنار این موارد، فناوری‌های نوین در حوزه‌هایی نظیر آموزش آنلاین، مدیریت حضور و غیاب، خودکارسازی فرآیندهای اداری و حتی طراحی چت‌بات‌های پاسخگوی منابع انسانی، به افزایش بهره‌وری و رضایت نیروی کار کمک شایانی کرده‌اند.
در مجموع، نقش هوش مصنوعی و فناوری در مدیریت منابع انسانی، دیگر یک مزیت رقابتی محسوب نمی‌شود، بلکه به یک ضرورت سازمانی تبدیل شده است. سازمان‌هایی که بتوانند با سرعت بیشتری خود را با این تغییرات منطبق سازند، نه‌تنها فرآیندهای خود را بهینه‌تر می‌کنند، بلکه در جذب و نگهداشت استعدادها نیز موفق‌تر عمل خواهند کرد.
مدیریت منابع انسانی، فقط بخش جذب و استخدام یا چک کردن ساعت ورود و خروج کارکنان نیست. امروز، نقش HR از یک وظیفه اداری ساده فراتر رفته و به یکی از ستون‌های اصلی رشد و پایداری هر کسب‌وکاری تبدیل شده. مخصوصاً در شرایطی مثل رکود اقتصادی، دورکاری یا حتی رشد سریع یک استارتاپ، مدیریت منابع انسانی حرفه‌ای می‌تونه مسیر سازمان رو تغییر بده.
1- منابع انسانی، عامل حفظ بهره‌وری در بحران‌ها
در سال‌های اخیر، شرایط متغیر اقتصاد و بازار کار باعث شده تیم منابع انسانی نقش حیاتی‌تری پیدا کنه. از مدیریت ارتباطات تیم دورکار گرفته تا مراقبت از سلامت روان کارکنان در شرایط فشار بالا، همگی به حضور یک سیستم منابع انسانی منعطف و به‌روز نیاز دارن.
کسب‌وکارهایی که توانستن با کارکنان خود روابط انسانی، شفاف و الهام‌بخش ایجاد کنند، راحت‌تر از بحران‌ها عبور کرده‌اند.
یکی از چالش‌های امروز شرکت‌ها، استخدام درست و نگهداشت نیروهای کلیدی است. فقط جذب مهم نیست، بلکه آنچه اهمیت دارد ساختن یک تجربه کاری معنادار برای فرد است.
مدیریت منابع انسانی باید برنامه‌ای برای موارد زیر داشته باشد:
دیگر نمیتوان فقط با «احساس مدیر منابع انسانی» برای استخدام یا ارتقاء افراد تصمیم گرفت. امروزه با کمک نرم‌افزارهای HRM، داده‌ها نقش پررنگی در بهبود تصمیم‌گیری‌ها دارند:
ابزارهایی مثل OfficeWork، Hoozin یا Zend HRM در ایران، کمک می‌کنند کسب‌وکارها بتوانند منابع انسانی خود را هوشمندانه‌تر مدیریت کنند.
واحد منابع انسانی باید همدل‌ترین بخش سازمان باشد. اینکه یک کارمند بداند میتواند مشکلات، دغدغه‌ها یا پیشنهادهایش را به‌راحتی با HR مطرح کند، یک مزیت رقابتی است.
ایجاد کانال‌های بازخورد ناشناس، گفت‌وگوهای دوره‌ای و ارتباط دوطرفه واقعی، یکی از نشانه‌های بلوغ منابع انسانی در کسب‌وکار است.
یکی از اشتباهات رایج مدیران این است که فکر می‌کنند باید تمام بخش منابع انسانی را خودشان از صفر طراحی کنند. در حالی که بسیاری از شرکت‌ها با کمک مشاوران منابع انسانی یا کوچ‌های سازمانی، توانسته‌اند ساختار HR خود را اصولی و متناسب با فرهنگ و استراتژی‌شان طراحی کنند.
در نهایت، اگر می‌خواهید کسب‌وکارتان رشد کند، نیروی انسانی‌تان باید همزمان رشد کند. و این رشد، بدون یک سیستم منابع انسانی فکرشده، شفاف و انسانی، اتفاق نمی‌افتد.
کلام آخر
مدیریت منابع انسانی یکی از مهم ترین بخش هایی است که در مدیریت یک سازمان باید به آن رسیدگی شود. تمامی شرکت ها و سازمان هایی که از واحد مدیریت منابع انسانی خوبی بهره مند هستند، از موفقیت و بازدهی بالاتری برخوردار هستند. در هر کسب و کاری نیروی کار از مهم ترین ارکان و چرخ های آن به حساب می‌آیند. و همواره باید به تمتع نیروی انسانی پرداخته شود. مطمعنا با اعمال معیار های گفته شده در این مقاله می‌توانید شرایط ایده آلی برای کارکنان خود و افزایش بهره وری آنها ایجاد کنید. تیم مشاوره کسب و کار معصومی درتمام زمینه های مورد نیاز کسب و کارتان همراهتان خواهد بود تا با کمترین هزینه به بزرگترین موفقیت ها دست یابید.
نوشته شده توسط کوثر عابدینی
27 اردیبهشت 1403
